Kira, fatura ve düşük gelir arasında sıkışan vatandaş, tasarruf için yastık altını tercih ediyor. Araştırmalar, her iki kişiden birinin birikim yaptığını gösteriyor; ancak bu birikimlerin çoğu evlerde saklanan altına gidiyor.
ING’nin “Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması” 2025 ikinci çeyrek verilerine göre, her iki kişiden biri tasarruf yapıyor. Tasarruf oranı yüzde 54’e ulaşırken, kadınlar yüzde 56,7 ile erkeklerden daha fazla birikim eğilimi gösteriyor.
TASARRUFUN LİDERİ YİNE ALTIN OLDU
Tasarruf tercihlerinde yastık altı altın yüzde 35’lik oranla lider konumda. Bunu, evde saklanan nakit TL ve döviz yüzde 28 ile takip ediyor, böylece yastık altı birikim tercih edenlerin oranı yüzde 63’e ulaşıyor. Banka TL vadeli hesapları yüzde 21 ile sınırlı kalırken, hisse senedi ve borsa yüzde 19, altın ile değerli metal hesapları ise yüzde 18 oranında ilgi görüyor.
Yastık altı birikim yapanlar 55 yaş üzeri kitlede daha fazla tespit edilirken, gençlerin yastık altı tercihleri daha düşük seviyede. 18-24 yaş grubunda olan gençler yüzde 28 oranıyla daha çok hisse senetleri ve borsayı tercih etti.
DÜŞÜK GELİR TASARRUFU ZORLAŞTIRDI
Birikim yapanların getiri beklentileri uzun vade yerine orta vadeye yöneldi. Araştırmaya göre, katılımcıların yüzde 67’si yetersiz gelir nedeniyle tasarruf yapamadığını ifade etti.
Tasarruf engelleri arasında düşük gelir, işsizlik, yüksek kira ve fatura giderleri ile artan harcamalar başı çekiyor. Katılımcıların yüzde 40’ı “elimdeki para yetmiyor” derken, yüzde 25’i “iş bulamıyorum”, yüzde 24’ü ise “elektrik, su, doğalgaz gibi faturalar çok yüksek” dedi.
HER İKİ KİŞİDEN BİRİ BORÇLU
Türkiye’de her iki kişiden biri borçlu çıkıyor.
ING’nin araştırmasına göre, toplam örneklemde borçluluk oranı yüzde 50’nin üzerine tırmandı. Katılımcıların yüzde 51’i bir kuruma ya da kişiye borcu olduğunu belirtirken, tasarruf sahiplerinde borçluluk oranı yüzde 48, tasarruf yapamayanlarda ise yüzde 54’e yükseldi. Borçların dağılımında ilk sırayı yüzde 46 ile kredi kartı alacakları alırken, yüzde 40 ile banka kredileri ikinci sırada yer aldı.
ZORUNLU İHTİYAÇLAR ÖNCELİKLİ
Araştırma, vatandaşların harcama alışkanlıklarında daralmanın devam ettiğini ortaya koyuyor. Rapora göre vatandaşlar market alışverişinde artık daha seçici davranıyor. Katılımcıların yüzde 55’i markete gittiğinde sadece zorunlu ihtiyaçlarını aldığını belirtirken, yüzde 56’sı “bir ürün almak için indirim kampanyasını bekliyorum” diyor. Zorunlu ihtiyaçlara odaklanma sosyal yaşamda da kendini gösteriyor. Katılımcıların yüzde 61’i “tiyatro, konser gibi etkinliklere para ayıramıyorum” derken, yüzde 54’ü maddi sıkıntılar nedeniyle sosyal hayatta yapmak istediklerini ertelediğini söylüyor.
